XI WYPRAWA MOSTOWA "AUSTRIA - SZWAJCARIA 2005"

XI WYPRAWA MOSTOWA "AUSTRIA - SZWAJCARIA 2005"

Wyprawa autokarowa zorganizowana dniach 2-12.07.2005 r. Katedra Budowy Mostów i Tuneli PK zorganizowała kolejną, już jedenastą Wyprawę Mostową na obiekty mostowe Europy Zachodniej. Inicjatorem i kierownikiem naukowym wyprawy był prof. Kazimierz Flaga (kierownik KBMiT PK). W latach 1991-2001 zorganizowano 10 Wypraw, w których wzięło łącznie udział 347 uczestników, reprezentujących świat nauki, projektantów i wykonawców mostów, osoby pracujące w administracji i nadzorze mostownictwa, a także studenci specjalności „budowa mostów i tuneli” naszej Uczelni.
Po 3-letniej przerwie zorganizowano – głównie na życzenie uczestników poprzednich wypraw – 11-tą Wyprawę Mostową, tym razem krótszą, ale z bardzo obszernym programem. W ciągu 11-tu dni przejechano 4000 km przez 6 krajów (Polska, Czechy, Niemcy, Austria, Szwajcaria, Włochy) oraz księstwo Lichtenstein. W Wyprawie wzięło udział 47 osób reprezentujących 10 ośrodków, a to: Kraków (27), Łódź (5), Katowice (3), Wrocław (3), Warszawa (2), Gdańsk (2), Zakopane (2), Olsztyn (1), Gliwice (1) i Starachowice (1).
Wśród uczestników Wyprawy byli przedstawiciele uczelni wyższych (16) oraz firm mostowych, projektowych (10) i wykonawczych (5), a także przedstawiciele służb inwestorskich (2), administracji mostowej (5) oraz studenci (3), uczniowie szkół średnich (1) i osoby towarzyszące (5). Najliczniej była reprezentowana Politechnika Krakowska (13 osób), dalej GDDKiA O/Łódź (3), Politechnika Wrocławska (2), „Mosty” Katowice (2), „Transprojekt” Gdańsk (2), „Edbud Warszawa” (2). Pozostałe 23 osoby reprezentowały pojedynczo 23 instytucje.
Do najbardziej spektakularnych obiektów mostowych i inżynierskich na trasie należały:
• budowa najdłuższego tunelu górskiego na świecie Gotthard-Basistunnel o długości 57 km,
• oczyszczalnia ścieków dla miasta Zürich,
• wybitne dzieła mostowe Christiana Menna:
most Sunniberg, w dolinie Landquart k/Klosters, został ukształtowany na planie łuku poziomego położonego 50-60 m powyżej poziomu terenu. Konstrukcję wykonano bez dylatacji na co pozwoliło ukształtowanie mostu w planie. Długość całkowita konstrukcji 526 m, w tym najdłuższe środkowe przęsło ma rozpiętość 140 m. Przekrój poprzeczny ma szerokość 12,38 m, a wysokość konstrukcyjna pomostu wynosi 0,32x0,40 m. Pylony zmonolityzowano z filarami i rozchylono na boki tak aby wanty w układzie harfowym nie zmniejszały skrajni ruchu. W celu zminimalizowania wpływu odkształceń filarów na deformację pomostu zastosowano przestrzenną stabilizację pomostu. Poprzez tak niecodzienne posunięcia uzyskano wyjątkowy efekt estetyczny, który jest cechą charakterystyczną tej konstrukcji (oddany do użytku w 1998 r.), most Ganter w drodze na przełęcz Simplonpass, podwieszony o sztywnych wantach, który dziś jest uważany za pierwowzór mostów typu extradosed. Łączna długość mostu wynosi 678 m, w tym rozpiętość głównego podwieszonego przęsła to 174 m. Szerokość pomostu wynosi 10,00 m, jego wysokość konstrukcyjna w przekroju przęsłowym wynosi 2,50 m, a w przekroju podporowym 5,00 m. Szczególnie wysokie filary, najwyższy mierzy 150 m, i jednocześnie niskie pylony pozwalają konstrukcji na harmonijne wtopienie się w wysokogórski pejzaż. Ta wyjątkowo malowniczo położona konstrukcja mostowa zwraca uwagę już samym niecodziennym ukształtowaniem w planie, w kształcie litery S, co pozwoliło na pominięcie dylatacji. Inną innowacją zrealizowaną w tym moście są odgięte, obetonowane wanty (oddany do użytku w 1980 r.), most Chandoline przez Rodan jest położony w łuku poziomym i pionowym. Całkowita długość konstrukcji wynosi 284 m, w tym przęsło podwieszone 140 m i przęsła skrajne po 72 m. Zastosowane pylony stalowo-betonowe mają wysokość 30,30 m. Pomost o przekroju skrzynkowym o szerokości 27,00 m i wysokości konstrukcyjnej 2,50 m został podwieszony w osi na 58 wantach. Ze względu na krzywiznę konstrukcji w planie, wanty znajdujące się w układzie wachlarzowym wywołują dodatkowe oddziaływania poziome zarówno na pomost jak i na pylon. Dlatego też zastosowano na końcach mostu dodatkowe odciągi stabilizujące pylony (oddany do użytku w 1991 r.),
• wybitne dzieła mostowe Roberta Maillarta:
most w Zuoz przez Inn jest to pierwszy, w którym Maillart wprowadził pomysł polegający na połączeniu łuku i jezdni w jedną formę konstrukcyjną oraz zastosował przekrój skrzynkowy. Pomost i trójprzegubowy łuk połączono trzema podłużnymi ściankami; tak zespolony przekrój przenosił wszystkie działające nań obciążenia, przez co łuk mógł być o wiele cieńszy (18 do 50 cm). Most o rozpiętości 39,0 m oddano do użytku w 1901 r.,most Salginatobel przez Salginę, most ten, wznoszący się 80 m nad wąwozem rzeki, był to przez lata największy betonowy łuk trójprzegubowy z dźwigarami skrzynkowymi i wyzwalał zasłużony podziw nie tylko przez swoją dużą rozpiętość, lecz także przez swoje okazałe położenie. Konstruktor zdecydował się na wykorzystanie elementów już zastosowanych w innych swoich wcześniejszych dziełach i ich połączenia w nową piękną formę. Mamy tu zatem i łuk trójprzegubowy skrzynkowy, i sztywny pomost z „przedziurawionymi” balustradami, połączony z łukiem ścianami poprzecznymi rozstawionymi co 6,0 m. Most jest całkowicie wykonany z betonu, bez żadnych dodatkowych dekoracji mogących psuć jego czysty aspekt estetyczny. W roku 1991 Amerykańskie Stowarzyszenie Inżynierów Cywilnych (ASCE) uznało ten most „zabytkiem sztuki konstrukcji inżynierskich”. Obiekt zbudowany w latach 1928-1930,
• wybitne dzieła mostowe Alexandra Sarrasina:
most du Gueuroz składa się z dwóch równoległych łuków o rozpiętości 98,5 m, utwierdzonych w skalistych zboczach wąwozu du Gueuroz. Jezdnia znajduje się 187 m nad poziomem potoku Triente. W zworniku sklepienia łuki mają strzałkę 23,0 m, a ich przekrój poprzeczny ma szerokość 0,6 m na całej długości. Most Gueuroz, zbudowany w latach 1933-1934 uosabia apogeum mostów łukowych Sarrasina; był eksponowany w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku, jako świadek techniki XX wieku. W roku 1994 oddano do użytku – równoległy do mostu Sarrasina – nowy most du Gueuroz, o konstrukcji ramowej, most belkowy, żelbetowy, 3-przęsłowy w Branson przez Rodan, zbudowany w latach 1923-1924, charakteryzuje się wystudiowaną formą konstrukcyjną,
• nowy most belkowy w Branson przez Rodan w budowie; most o konstrukcji hybrydowej, betonowo-stalowej, o rozpiętości głównego przęsła ok. 80 m,
• nowoczesny most łukowy w Landquart nad rzeką Landquart,
• łukowy most Diabelski (Teufelsbrücke) w wąwozie Schöllenen,
• mosty łukowe w Landquart nad rzeką Ren (fot. 12) i w Chrummbach k/Simplon-Dorf,
• mosty belkowe w Riddes i Sierre przez Rodan,
• podwieszona kładka dla pieszych przez Rodan k/Sierre,
• mosty drewniane w Lucernie: Kapellbrücke z 1333 r. i Spreubrücke z 1408 r.,
• unikalny most podnoszony, przeciwpowodziowy w Brig na Saltinie.
Przejechaliśmy przez liczne tunele (w tym Arlbergtunnel – 14 km i San-Bernardino-Tunnel – 6,6 km) oraz niezliczone galerie i półmosty. Przekraczaliśmy wspaniałe rzeki alpejskie: Dunaj, Inn, Lech, Salzach, Ren, Rodan, Aare, Reuss, Limmat, Ticino. Rzeką naszej Wyprawy – która towarzyszyła nam przez b. wiele kilometrów – był Inn, alpejski dopływ Dunaju. Bogata była też część turystyczna Wyprawy. Zwiedzono takie miasta jak Passau (barokowe miasto, historia sięga czasów rzymskich, Marktl am Inn (miejsce urodzin papieża Benedykta XVI) – Altöting („bawarska Częstochowa”), St. Moritz (znany ośrodek narciarski w Europie, miejsce dwóch olimpiad), Davos, Chur (stolica kantonu Graubünden), Zug (stolica najmniejszego, jednocześnie najbogatszego kantonu Zug), Lucerna (stolica kantonu Lucerna, położona na brzegu jeziora Czterech Kantonów), Schwyz (kolebka szwajcarskiej państwowości, stolica kantonu Schwyz), Altdorf (w centrum pomnik Wilhelma Tella, stolica kantonu Uri), Sion (stolica kantonu Valais, największy w Szwajcarii region produkcji wina), Arolla (2000 m n.p.m., wspaniała panorama Alp Walezańskich), Brig(unikalny most podwieszony na rzece Saltinie), Verbania, Locarno (najniżej położone miasto Szwajcarii – 205 m n.p.m.), Bellinzona (stolica włoskojęzycznego kantonu Ticino, jednego z najatrakcyjniejszych w Szwajcarii), Vaduz (stolica księstwa Lichtenstein), Innsbruck (stolica Tyrolu, miasto dwóch olimpiad zimowych), Salzburg (stolica Salzburger Land, miasto muzyki Mozarta), Melk (opactwo Benedyktynów – należy do najwspanialszych budowli baroku).
Byliśmy na kilku wysokich przełęczach alpejskich: Hachntennjoch (1894 m n.p.m.), Julierpass (2284 m n.p.m.), Wolfgangpass (1626 m n.p.m.), Sustenpass (2224 m n.p.m.), Simplonpass (2005 m n.p.m.), San-Bernardino-Pass (2065 m n.p.m.).
Wyjechaliśmy kolejką zębatą na Jungfraujoch (3354 m n.p.m.), byliśmy u stóp lodowca Mont Collon w Arosa (ok. 2300 m n.p.m.), zwiedziliśmy Muzeum Lodowca w Lucernie, a także miejsca związane z historią życia Wilhelma Tella – bohatera narodowego Szwajcarii.
Trasa była męcząca, wrażeń moc, ale również moc nowych inspiracji do działań na rzecz postępu w polskim mostownictwie. Stronę organizacyjną Wyprawy wzięła na siebie – po raz 8-my – Agencja Turystyczna „Animator” z Czechowic-Dziedzic.

 Opracował Prof. dr hab. inż. Kazimierz FLAGA